اگر بخواهید افغانستان را با یک رنگ توصیف کنید، کدام را انتخاب میکنید؟ شاید سرخ، رنگ زعفران. یا بژ، برای کشمیری نفیس.
من رنگ آبی آرام را تصمیم گرفته ام ، رنگی که پس از تماشای یک نمایش رقص مشهور چینی به ذهنم خطور کرد؛ نمایشی که لباسهای چشمگیر آن با شکوهی خیرهکننده از رنگ آبی طراحی شده بودند.
این رنگ خاص پیشینهای شگفتانگیز و تاریخی دارد. این نمایش رقص بازآفرینی یک شاهکار نقاشی چینی است که تقریباً ۱,۰۰۰ سال پیش با استفاده از سایههای مختلف آبی خلق شده بود. ماده رنگساز این نقاشی از سنگ قیمتیای به نام لاجورد به دست میآمد که در افغانستان یافت میشود.
به حرکت دراوردن هنر و قابلیت های بزرگ چین و رنگ امیزی که از سنگ شده می توان آن را در روبان یا نوار خدایان بودایی در مغاره های کهن دریافت، و در گردن بند های مهره دار که امپراطوران چینی به مناسبت های رسمی می پوشیدند، و در ظروف جلادار چوبی و ابریشم که از طریق بگرام و راه کهن ابریشم منتقل می شد .
جالب است که رنگ آبی در روابط نزدیک ما امروز نیز به نظر میرسد . بیمارستان منطقه ای آبی میرویس در آنجا قرار دارد. که دولت چین در دهه 1970 در اعمار آن کمک کرد. و به نام یکی از حاکمان سابق افغانستان یاد میشود ، که به زبان پشتو به نام « د چینایانو شفاخانه»به معنی شفاخانه چینایی نیز معروف است. و برای میلیون ها افغان در قندهار و مناطق نزدیک ، این شفاخانه بزرگترین و مجهزترین شفاخانه باقی مانده است .
زمانیکه از نمایشگاه سالانه بینالمللی واردات چین بازدید میکردم، رنگ آبی را در قالینهای دست بافت افغانستان پیدا کردم که بلافاصله پس از اولین رونمایی در سال ۲۰۱۸ فروخته شدند و به هزاران سفارش داده شدند .
رنگ آبی همچنان در کاسه های مرغوبی به نظر میرسید که جلغوزه افغانی را در نمایشگاه به نمایش گذاشته شده بود . جلغوزه در بین مصرف کنندگان چینی بسیار محبوب است. در یک جلسه پخش مستقیم برای فروش جلغوزه ، 26 تن در دو ساعت و 1000 قوطی در یک دقیقه به فروش رسید. در حین سفارش، خریداران چینی نظریات مانند “یک قوطی جلغوزه افغانی برای کمک به افغان ها”، “من این را برای حمایت از مردم افغانستان خریداری میکنم ” و “دهقانان افغان روزهای سختی را می گذرانند و ما باید به آنها کمک کنیم” گذاشته بودند.
حالا، این هدیه های کوچک طبیعت هر سال با هزاران تن با هواپیماهای اجاره شده خویش بسوی چین پرواز میکنند .و یک شرکت چینی میلیون ها دالر امریکایی را برای ساختن یک کارخانه فرآوری در کابل سرمایه گذاری می کند تا باشد بر حفظ ارزش بیشتر مردم محل افزوده شود.
مثال های بیشتری وجود دارد. انجنیران و کارگران چینی با لباس های آبی، برای ساختن شاهراه جلال آباد و شفاخانه جمهوریت کابل سخت زحمت کشیدند. بسته های آبی امدادی چینایی بلافاصله بعد از یک زلزله بزرگ به هرات رسید. خیمه ها، تخت ها تاشو، کمپل های ضخیم و لباس های به ارزش میلیون ها دالر به آنجا انتقال داده شدند، درست در زمانیکه ضرورت بیشتری به آنها وجود داشت.
یک راهنمای سیاحتی مغارهای دونهوانگ در جاده ابریشم چین به من گفت که رنگ آبی ساخته شده از لاجورد با گذشت زمان کمرنگ نمیشود. من این را بسیار نمادین میدانم. آیا این درست مانند پیوندهای پایدار و آزمایششده میان چین و افغانستان نیست؟