نزدیک به دو هفته پس از آن که برخی از اختلافهای هیئتهای مذاکرهکنندۀ صلح افغانستان در دوحه رسانهیی شدند، دو تن از اعضای هیئت مذاکره کنندۀ طالبان، برای نخستین بار دربارۀ این اختلافها، سخن میزنند.
این اعضای طالبان تأکید میورزند که اگر توافقنامۀ این گروه با امریکا، همچون بنیاد مذاکرات صلح افغانستان پذیرفته نشود، ادامۀ مذاکرات بیمعنا خواهد بود.
ملا خیرالله خیرخواه، عضو هیئت مذاکره کنندۀ طالبان، دربارۀ اختلافها در گنجانیدن فقه حنفی و جعفری در کارشیوۀ مذاکرات، میگوید که طالبان حقوق تمامی شهروندان کشور را میپذیرند؛ اما حقوق شیعیان در هنگام بحث دربارۀ قانون اساسی، مطرح خواهد شد.
اختلافها در طرزالعمل مذاکرات صلح افغانستان – اکنون به یک گرۀ کور مبدل شدهاند. اختلافهایی که گفتوگوها را میان گروههای تماسِ هئیتهای مذاکره کننده از چهار روز بدینسو، متوقف ساختهاند.
عبدالسلام حنفی، عضو هیئت مذاکره کنندۀ طالبان در این باره میگوید: “ما میگیم که همی مذاکرات بینالافغانی یک بخشی از توافقنامۀ دوحه و یا یک بخشی از توافقنامۀ که بین امارت اسلامی افغانستان و ایالات متحده امریکا صورت گرفت، بر اساس ازو است.”
او افزود که طالبان بر بنیاد همان توافقنامه با امریکا، وارد مذاکرات صلح افغانستان شدهاست، از اینرو اساس این مذاکرات، همان توافقنامه است.
هیئت مذاکره کنندۀ جمهوری اسلامی افغانستان برای هر دو مسألۀ اختلافی، بدیل هایی دارد، اما تمامی بدیلها از سوی طالبان رده شدهاند و به نظر میرسد که طالبان در این باره کوتاه نخواهند آمد، به ویژه دربارۀ توافقنامه این گروه با امریکا.
ملا خیرالله خیرخواه می افزاید:”ما این را قبول داریم، احوال شخصیۀ شما که است—شما حق این را دارید که در مناطق شما احوال شخصی شما باید باشه.”
او هشدار میدهد که هرگاه توافقنامۀ این گروه با امریکا اساس مذاکرات قبول نشود، مذاکرات افغانستان پیش نخواهند رفت.
از سوی دیگر، عطاالله لودین، عضو هیئت مذاکره کنندۀ جمهوری اسلامی افغانستان در این باره میگوید: “همان امریکاییها با دولت افغانستان نیز یک اعلامیه مشترک را اعلام کردهاند، برای ما نیز او یک مبنا است، ولی بزرگترین مبنا و اساس مذاکرات برای ما، خواست مردم است.”
اما دربارۀ بنیاد مذهبی مذاکرات صلح ملا خیرالله خیرخواه میگوید: “ما براساس توافقنامۀ که با جانب امریکا امضا شد، وارد گفتوگوها شدهایم، در غیر نیازی به نشست ما نیست، ما براساس همان توافقنامه با شما نشستهایم.”
بهگفتۀ خیرخواه، فعلاً ذکر فقه جعفری غیر معقول است و باید در هنگام بحث روی قانون اساسی تازه، مطرح شود.
اما عطاالله لودین میگوید: “در واقع نیاز به این ماده هیچ نبود، در حالی که ما در روند گفتوگو قرار داریم.”
طارق فرهادی، کارشناس سیاسی در این باره نیز میگوید که در “قراردادی که طالبان با امریکا امضا کرده بودند، حکومت افغانستان به حیث حکومت ذکر نشده، به همین دلیل است که طالبان اصرار میکنند که همو قراردادی که همرای امریکا امضا کردند، مبنای مذاکرات باشد.”
روشن نیست که رأیزنیها دربارۀ از میان برداشتن اختلافها در طرزالعمل – چیزمانی آغاز خواهند شد و چهگونه ادامه خواهند یافت.