شماری از باغداران و سرمایهگذاران در ولایت غزنی میگویند که نبود مرکزهای معیاری پروسس و سردخانه، و همچنین تعرفههای بلند گمرکی، چالشهای جدی فرا راه صادرات میوههای تازه ایجاد کرده است
آنان میافزایند که به دلیل نبود این زیرساختها، فرآوردههای باغداری افغانستان در پاکستان پروسس میشود و سپس به نام آن کشور به بازارهای جهانی صادر میشود.
غوثالدین بازرگان در غزنی: گفت «فرآوردههایی که فعلاً تولید میکنیم، غیرمعیاریاند و هیچ کشوری آنها را قبول نمیکند. اما اگر بتوانیم آنها را درست پروسس و پاککاری کنیم، امکان صادرات به کشورهای اروپایی نیز فراهم میشود. اکنون فرآوردههای افغانستان ابتدا به پاکستان میرود، در آنجا پروسس میشود و سپس به نام پاکستان صادر میگردد، چون ما مرکزهای پروسس نداریم.»
عزیزالرحمن میرزایی بازرگان دیگر افزود: «برای پروسس فرآوردهها، نه در حکومت پیشین و نه در حال حاضر، هیچ اقدامی نشده است. همچنین مکان مناسب برای نگهداری این تولیدات وجود ندارد و تعرفههای گمرکی هم بسیار سنگین است.»
حاجی ملنگ باغدار در غزنی میگوید: «امسال قیمت یک من سیب تنها ۵۰ افغانی بود. باور کنید که این مبلغ حتی هزینه کود و دوا را نیز پوشش نمیدهد. ما از امارت اسلامی میخواهیم که از باغداران و کشاورزان حمایت کند.»
در همین حال، مقامهای محلی میگویند که تلاش دارند تا برای بهبود کیفیت فرآوردههای باغداری و نگهداری آنها، سردخانهها و مرکزهای معیاری پروسس در سطح این ولایت ایجاد شود.
محمد زکریا هوتک سخنگوی ریاست زراعت، آبیاری و مالداری غزنی: «ریاست زراعت تلاش دارد روی کیفیت تولیدات باغی کار کند تا فرآوردههایی تولید شوند که در بازارهای خارجی نیز متقاضی داشته باشند.»
سید منیر هاشمی آمر ثبت مرکزی ریاست صنعت و تجارت غزنی: «با تکمیل روند واگذاری زمین، بهزودی شاهد ساخت سردخانهها خواهیم بود. ریاست صنعت و تجارت نیز در تلاش است تا در چند نقطه از شهر غزنی، مرکزهای پروسس میوههای تازه و خشک را ایجاد کند.»
این در حالی است که مسوولان محلی از افزایش فرآوردههای میوههای تازه در سال ۱۴۰۳ در غزنی خبر میدهند. به گفته آنان، در سال جاری بیش از یک میلیون تُن میوه شامل سیب، انگور و آلوچه (آلوبخارا) در این ولایت برداشت شده که نسبت به سال گذشته ۱۵ درصد افزایش را نشان میدهد.