نوسینده: وانگ یو؛ سفیر کبیر جمهوری مردم چین مقیم افغانستان
سال ۲۰۲۰ سال پر از دشواری و دگرگونی و هم سرشار از ترقی و پیشرفت برای چین و افغانستان می باشد. در شرایط شیوع مریضی ناشی از کووید ۱۹ و تحولات نادر در صده اخیر، اقتصاد جهانی در بزرگترین دام رکود پس از جنگ جهانی دوم افتاده و چندجانبه گرایی و نظم بین المللی با چالش های بی سابقه ای مواجه است. این وضعیت هم برای عرصه های مختلف چین از جمله اقتصاد ممانعی ایجاد کرده هم برای پروسه صلح و مصالحه افغانستان عوامل نامعینی به بار آورده است. جای خرسندی است که تحت کوشش های افغانان صلحدوست و کشورهای منطقه و جامعه جهانی، مذاکرات بین الافغانی به طور رسمی آغاز شده است و دریچه فرصت برای خاتمه جنگ و جنجال های سالهای متوالی افغانستان فراهم می آورد. در این میان کشور چین نقش سازنده و مثبت ایفاء می کرده است.
بیش از یک سال است که اینجانب در سمت ریاست سفارت چین در افغانستان تصدی شده است. در سالی که در افغانستان به سر می برم، با بسیاری ملاقات کرده، در کنفرانس های بین المللی در مورد مسئله افغانستان حضور یافته ، شاهد بودم که پروسه صلح افغانستان در مسیر درست قرار داشته و به دست آوردهایی نیل شده است. با همه این تجربیات نقش مهم حامی، میانجی گر و تسهیل کننده چین به حیث کشور همسایه دوست افغانستان در پروسه صلح و مصالحه آن کشور را عمیق تر احساس می کنم.
کشور چین قاطعانه از پروسه صلح و مصالحه افغانستان مبنابر ” رهبری و مالکیت افغانان” حمایت می کند. سرنوشت افغانستان در دست مردم آن کشور است و هیچ قدرت خارجی حق ندارد نظر خود بر دیگران تحمیل کند و مهمتر آن که نباید برای منافع خودخواهانه از مسئله افغانستان سوء استفاده کند. چین و افغانستان هر دو کشور از استعمار و امپرالیسم و سلطه جویی ظلم دیده استند بدین جهت طرف چین اشتیاق ملت افغانستان به صلح و انکشاف را کاملاً درک و همدردی می کند. طرف چین همواره از راه سیاسی مسئله افغانستان ثابت قدم پشتیبانی می کند و در صحنه های دوجانبه و چندجانبه جهت پیشبرد پروسه صلح و مصالحه افغانستان فعالیت دارد و جامعه جهانی را به اتفاقات سوق می دهد. وانگ ئی عضو شورای دولتی و وزیر امور خارجه چین در مورد مذاکرات بین الافغانی پنج پیشنهاد و انتظار دارد:
اول، طرفها به اصل اساسی گفتوگوی سیاسی پایبند باشند. منحصر به فرد راه حل مسئله افغانستان گفتگو و مذاکرات است. طرف های مذاکرات صلح افغانستان برادران و خواهران استند و باید به خواسته های مردم گوش داده و اختلافات دیرینه را برطرف کرده و به آشتی واقعی نایل سوند. امید است احزاب و گروه های سیاسی افغانستان نسبت به مذاکرات صلح اعتماد و اراده و صبر و صدق را حفظ کنند.
دوم، طرفها به اصل اساسی رهبری افغانها در روند صلح پایبند باشند. سرنوشت افغانستان باید در دست مردم آن کشور مهار شود و ایده ” رهبری و مالکیت افغانان ” باید به طور مؤثر حفظ شود. هیچ کدام کشور نباید در سرزمین افغانستان درگیر بازی های ژئوپلیتیک شود و هیچ کس نباید از مسئله افغانستان برای منفعت شخصی استفاده کند.
سوم، طرف ها به چواکات همه شمول و فراگیر پایبند باشند. جوانب مذاکرات صلح باید برای ایجاد ساختار حکومتی که گروه های سیاسی، اقوام، مذاهب به طور مساویانه در آن مشارکت می کنند کوشش کنند و حکومت نماینده فراگیر و همه شمول باشد و مبارزه قاطعانه با تروریزم و سیاست خارجی دوستانه را در پیش گیرد.
چهارم، علتهای درونی و بیرونی مشکلات کشف و حل گردد. در کنار جنگ، افغانستان با مشکلات سختی مانند فقر، پناهنده گی و مواد مخدر دست به گریبان شده که مستلزم به هوش و انسجام و مقابله مشترک جوانب مذاکرات صلح است. امید است جناح های آن کشور بتوانند با اهمیت دهی به انکشاف کشور و معیشت مردم در تحقق صلح و انکشاف افغانستان همکاری نمایند.
پنجم، جامعه بین المللی مسئولانه با مسئله افغانستان برخورد کند. جامعه بین المللی و کشورهای منطقه باید با پایبندی به عدالت و حق به جای دوری از صلح به مذاکرات صلح کمک کنند. نیروهای نظامی خارجی باید به صورت منظم و مسئولانه از افغانستان خارج شوند تا از تشدید بی امنی توسط گروه های تروریستی جلوگیری شود و افغانستان دوره انتقالی را با ثبات طی کند.
طرف چین به نقش میانجی گر بین طرف های ذیدخل در مسئله افغانستان خواهد ماند. وانگ ئی تأکید می نماید به حیث همسایه نزدیک و دوست صمیمانه افغانستان، کشور چین از هر کشور دیگر مشتاق تر است به مشاهده دستیابی افغانستان به صلح و ثبات. کشور چین صادقانه امیدوار است طرفین مذاکرات صلح افغانستان اختلافات را برطرف کنند و به جای تفنگ وسایل تولیدی در دست مردم باشند و این کشور راه حل سیاسی و چوکات فراگیر و همه شمول را ادامه دهد. در تاریخ هیچ وقت پیکار و یا منازعه ای بین چین و افغانستان پیش نیامده است و طرفین همیشه به هم احترام قائل می شوند و بهم کمک می کنند. چین با جوانب مسئله افغانستان دوستی عمیق حفظ کرده است و نقش فعال چین به حیث میانجی گر طرف های مذاکره صلح و آشتی مورد تحسین گسترده ای قرار دارد. طرف چین مکانیزم هایی مانند گفتگوی سه جانبه وزرای امور خارجه چین- افغانستان- پاکستان، نشست سه جانبه چین، آمریکا و روسیه روی تلاشهای صلح برای افغانستان و نشست چهارجانبه نماینده گان ویژه چین- روسیه – ایران – پاکستان در باره صلح افغانستان ، گروه تماس سازمان همکاری شانگهای- افغانستان را پیشبرد می کند تا بسترهایی برای برقراری صلح افغانستان مهیا کند و استعداد و راه حل های چین جهت حل مشکلات را فراهم آورد.
طرف چین تسهیل کننده پروسه صلح و مصالحه افغانستان می باشد. با درنظر داشت تحولات اخیر افغانستان طرف چین کارهایی انجام داده اند با قصد اینکه جناح های افغانستان با اولویت دادن به کشور و مردم دور میز مذاکرات بنشینند و به نتیجه صلح برسند. طرف چین کمک های ادامه دار و به حد امکان خود برای توفیق دور دوم مذاکرات بین الافغانی را ارائه دهد و مایل است بر اساس احترام به خواسته جناح های افغانستان زمینه ساز گفتگوها و مساعد پروسه صلح و مصالحه آن کشور باشد. طرف چین خواستار آن است که جامعه بین المللی نظرداشت به شرایط افغانستان به ارائه تعلیم و تربیه ، کمک های مالی و تکنولوژیک جهت ظرفیت سازی نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان ادامه دهد تا به مقابله آن کشور با چالش های تروریزم، جنایت کاری فرامرزی و قاچاق مواد مخدر کمک کند و همچنین از تطبیق چوکات صلح و انکشاف کشورافغانستان (۲۰۲۱-۲۰۲۵) کمک کند و مشترکاً با معضله های فقر، پناهنده گی و تروریزم مبارزه کنند.
نماینده گان از دولت افغانستان و طالبان در دوحه به توافق ابتدایی رسیدند که به مذاکرات صلح ادامه دهند. این اولین توافق طرفین در ۱۹ سال گذشته تلقی می شود و بنیاد خوبی برای آغاز دور دوم مذاکرات طرفین گذاشته است. طرف چین از پیشرفت مذاکرات بین الافغانی استقبال و عالی ارزیابی می کند. زودتر دست یابی به صلح و ثبات آرزوی دیرینۀ مردم افغانستان می باشد. مردم آن کشوری که سال های سال از جنگ رنج می برند شایسته آینده صلح آمیز و باثبات استند. صمیمانه امیدوار استیم طرفین مذاکرات صلح افغانستان منفعت کشور و ملت را در اولویت قرار دهند و بنابه خواسته مردم برای نزدیک تر شدن قدم بردارند و زودتر به نتیجه صلح برسند. طرف چین آماده همراهی با جامعه بین المللی و ایفاء نقش سازنده در این قبال می باشد.
چین و افغانستان دوست خوب، برادر خوب و همسایه خوب استند. طرف چین با ایدۀ ” حکومتداری از ثروت بهره مند نمی شود بلکه از عدالت “ پروسه صلح و مصالحه افغانستان را پیشبرد می کند و بر اساس برابری و منفعت متقابل با افغانستان همکاری می کند و صادقانه امیدوار است آن کشور هر چه زودتر به صلح برسد و مردم افغان از زندگی زیبا و آینده روشن بهره مند شوند. ۵ سال پیش، شی جین پینگ رئیس جمهور چین در سخنرانی در ۷۰مین دور مجمع عمومی سازمان ملل متحد ابتکار ساختن جامعه بشری با سرنوشت مشترک را پیشنهاد کرد. در این ۵ سال، جامعه چین و افغانستان با سرنوشت مشترک با مشارکت دو کشور در ساختن یک کمربند و یک راه و اتصالات منطقوی و همکاری دو کشور در مبارزه با شیوع مریضی ناشی از کووید ۱۹ رشد و ارتقاء یافته است و اعتماد مردم دو کشور بهم دیگر بیشتر شده و رفت و آمد بین مردمان افزایش یافته است. چندی پیش، با تلاش شی جین پین رئیس جمهور چین موضوع مربوط به افغانستان در <<اعلامیه دوازدهمین نشست سران کشورهای بریک در مسکو>> مشمول شد که می آید: خواهان برقراری صلح دائمی در افغانستان استیم و پشتیبانی از ساختن کشور با حاکمیت مستقل، باثبات،همه شمول، صلح آمیز و شکوفا را مجدداً اعلام می کنیم و از آغاز مذاکرات بین الافغانی استقبال و از پروسه صلح مبنابر رهبری و مالکیت افغانان حمایت می کنیم” . این امر برای بار دیگر حکایتگر حمایت قاطع چین از پروسه صلح و مصالحه افغانستان و آمادگی چین برای خدمت به پیشبرد منظم مذاکرات بین الافغانی می باشد. در حال حاضر پروسه صلح و مصالحه افغانستان وارد مرحله کلیدی شده است. طرف چین صادقانه امیدوار است جوانب ذیدخل در مسئله افغانستان با استفاده از فرصت صلح اختلافات را در کنار گذارند و هر چه زودتر در باره ساختار سیاسی داخلی به توافق رسند تا سایه جنگ از بین برود و صلح و آینده زیبا نصیب آن کشور شود.