ذبیح الله ابوی
افغانستان بعد از معاهده دیورند مطلقاً محاط به خشکه گردید جز متکی بودن به کشورهای همسایه راه وصل منطقه یی وجود نداشت تاانکه در این اواخر راه لاجورد به ابتکار افغانستان طرح و با کشور های ذیدخل در میان گذاشته شد که منحیث یک طرح کاملاً افغانی با کشورهای (ترکمنستان، ترکیه، گرجستان وشرکت سهامی راه اهن اذربایجان) درجریان و ازطرف جامعه کشورهای منطقه ی مورد استقبال گرم قرارگرفت واولین نشست برای طرح موافقتنامه همکاریهای پنجگانه به تاریخ ۲۴ عقرب ۱۳۹۳ در وزارت امور خارخه ترکمنستان دایر گردید.
جیوپولیتیک افغانستان
افغانستان از منظره جیوپولیتیکی به عنوان پل خشکه‌ی منطقه‌ای و کانون وصل جنوب اسیا به اسیای میانه و برعکس ان تا شرق میانه و شرق دور است پس از سقوط حکومت طالبان هژمون های جهانی و منطقه‌ی بر موقعیت جغرافیایی افغانستان نگاهی خیره کننده‌ی انداختند که از جمله هند که به عنوان هژمون منطقه‌ی سر بلند نموده و خواهان گسترش روابط سیاسی، اقتصادی و امنیتی با قلب اسیا است و در سطح جهانی ایالات متحده امریکا بر موقعیت سیاسی و نظامی افغانستان نگاهی طولانی داشته است که بعد از حادثه ی ۱۱ سپتمبر رویا دسترسی ایالات متحده بر افغانستان و تحت تاثیر قرار دادند هژمون های منطقه‌ی (چین روسیه هند ) به واقعیت مبدل گردید. از موضوعات خارج از مقاله میگذریم حالا راه لاجورد به کجا میرسد موضوع خویش را ادامه میدهیم؟
راه لاجورد به کجا میرسد؟
راه لاجورد قدیمترین راه با بیش از دوهزار سال قدامت تاریخی که همان راه ابرشیم بوده که سایر سنگ های قیمتی مخصوصا سنگهای لاجورد بدخشان به اروپا ، قفقاز، روسیه و شمال افریقا میرسید که به دلیل انتقال سنگ لاجورد از راه ابرشیم به مرور زمانی راه لاجورد تغیرنام داده شد. راه لاجورد اکنون از بنادر اقینه ولایت فاریاب و تورغندی ولایت هرات از افغانستان شروع شده از مسیر بندر ترکمن باشی کشور ترکمنستان باکو اذربایجان و به منطقه تفلیس گرجستان به دریایی سیاه و باعبور ترکیه افغانستان را به اب های اروپا وصل میکند .
راه لاجورد بر کشور همچو افغانستان فرصت طلای بشمار میرود که میتوان هر حرکت اقتصادی و ارتباطی که بر منافع افغانستان باشد استفاده کند. پس لازم است که منافع راه لاجورد بر افغانستان را بیان داریم.
ابعاد مفیده راه لاجورد
اول- بُعد تجارتی و زمانی: افغانستان از جمله کشور های جهان سوم محسوب میگردد که اقتصاد داخلی ان بیشتر متکی به کمک های جهانی است پس برای بیرون رفت از متکی بودن از فرصت ها و طرح های اقتصادی و ارتباطی همچو راه لاجورد استفاده عظیم کرد و ارزیابی ها نشان داده است که از طریق راه لاجورد اموال تجارتی چهار روز زودتر از سایر راه های ترانزیتی به اروپا وصل و مصرف انتقال ان نیز یک الی دو هزار دالر در هر موتر باربری ارزنتر تمام میشود این در حال است که انتقال اموال نسبت به بنادر پاکستان بسیار کمتر و از لحاظ زمانی نیز کوتاه تر خواهد بود.
دوم- بُعد بازاریابی بر محصولات و ارزانی واردات: تولید کننده کان داخلی میتوانند به بازار های جهانی اشنایی پیدا کنند و برای محصولاتی افغانی در خارج از کشور بازار های بیشتر و روابط تجاری بیشتر با تاجران کشور های مربوطه راه لاجورد و اروپا به اتفاق برسند و برعکس ان فرصت خوبی بر ارزانی کالاهای با کیفیت کشورهای مربوطه راه لاجورد و اروپا بر مردم افغانستان مساعد خواهد شد.
سوم- بُعد گمرکی و ترانزیتی: کشورهای هم پیمان راه لاجورد موانع های گمرکی و ترانزیتی را براموال یکدیگر طبق مفاد توافقنامه برداشته است و موترهای باربری کشور های عضو میتوانند بدون موانع گمرکی داخل خاک کشورهای عضو شوند .
چهارم- بُعد وصل به بحر: افغانستان رویا وصل شدن را به ابحار بر سر دارد با بیشتر عضو شدند کشور های منطقه در راه لاجورد. افغانستان فرصت بیشتر به رسیدن به رویا وصل خویش به ابحار جهانی توسعه اقتصادی و تجارتی خواهد داشت.
پنجم- بُعد سیاسی: افغانستان کشوریکه بیشتر از چهار دهه با بدبختی های متقابل بوده است هر اندازه ی که افغانستان راه جهانی شدند را یابد به همان انداره از متکی شدن به کشورهای همسایه بیرون خواهد شد و تعاملات جهانی را با کشورهای منطقه یی با سیاست های مدرن بر امنیت و تجارت از انجمله ترکمنستان که یکی از کشور های تولید کننده بزرگ گاز در جهان شمرده میشود تجربه خواهد کرد .
افغانستان در برقراری و اعتماد سازی با ملل اسیای میانه میتواند اینده درخشان منطقه را رقم زند و جهان را متعقین سازد که افغانستان کشور در حال توسعه و سرزمین وصل کننده ی منطقه ی بوده که قربانی تروریزم جهانی شده است.
