دو مسافر بهتازگی سوار بر کپسولی هایپرلوپ شدند و با پیمودن مسیری تقریبا بدون هوا با سرعت ۱۶۰ کیلومتربرساعت، نخستین آزمایش انسانی فناوری هایپرلوپ را انجام دادند.
ویرجین هایپرلوپ (Virgin Hyperloop) بهتازگی اعلام کرد که برای نخستینبار، آزمایش سامانهی حملونقل فوقسریع خود را با مسافران انسانی انجام داده است. این آزمایش یکشنبه بعدازظهر در مسیر آزمایشی دولوپ در صحرای خارج از لاسوگاس در ایالت نوادا بهوقوع پیوست. دو مسافر اولیه، جاش گیگل، مدیر ارشد فناوری و همبنیانگذار ویرجین هایپرلوپ و سارا لوچیان، مدیر تجربهی مسافری شرکت بودند. این دو بهمنظور آزمایش، در کپسول هایپرلوپ سفید و قرمز درخشان شرکت بهنام پگاسوس (Pegasus) نشستند و سپس ازآنجا که هوا از داخل تونل خلا محصور خارج شده است، به درون هوابند منتقل شدند. کپسول درنهایت تا سرعت ۱۶۰ کیلومتربرساعت شتاب گرفت و پیش از آنکه متوقف شود، طول مسیر آزمایشی را پیمود.
آزمایش اخیر، دستاورد مهمی برای ویرجین هایپرلوپ محسوب میشود؛ شرکتی که در سال ۲۰۱۴ با وعدهی ساخت سامانهی حملونقلی آیندهنگرانه بنیان گذاشته شد که در آن، کپسولهای شناور مغناطیسی درون تونلهای تقریبا بدون هوا با حداکثر سرعت ۱۲۲۳ کیلومتر برساعت حرکت میکنند.
مسیر آزمایشی دولوپ، ۵۰۰ متر طول و ۳/۳ متر قطر دارد و درفاصلهی ۳۰ دقیقه از لاسوگاس و در صحرایی واقع شده است که هایپرلوپ یکروز میتواند درعرض چند دقیقه آن را بپیماید. شرکت میگوید بیش از ۴۰۰ آزمایش در این مسیر انجام داده است؛ اما تا پیش از یکشنبه، هیچ آزمایشی با حضور مسافران انسانی انجام نشده بود. جی والدر، مدیرعامل ویرجین هایپرلوپ میگوید «هیچکس تابهحال آن چیزی را که اکنون دربارهاش صحبت میکنیم، انجام نداده است. این هایپرلوپی تماماندازه و کاربردی است که نهتنها در محیط خلا حرکت خواهد کرد، بلکه قرار است مسافر نیز داشته باشد. هیچکس به انجام آن نزدیک نشده است.»
کپسول پگاسوس که برای نخستین آزمایش انسانی استفاده شد، XP-2 نیز نامیده میشود و با کمک شرکت طراحی بیارکه اینگلس، معمار معروف دانمارکی ساخته شده است. پگاسوس، نمونهای کوچکتر از نسخهای اصلی است که ویرجین هایپرلوپ امید دارد درنهایت کپسولی تماماندازه با ظرفیت حمل ۲۳ مسافر باشد. بهنقل از گیگل، کپسول آزمایشی آنها ۲/۵ تن وزن و تقریبا ۴ تا ۵/۵ متر طول دارد و طراحی داخلی مجلل و سفیدرنگ آن با هدف القای حس خشنودی به مسافرانی ساخته شده است که احتمالا با ایدهی پرتابشدن درون تونلی محصور و خلا با سرعت هواپیمای مسافربری، بلافاصله احساس راحتی ندارند.
لوچیان چند روز پیش از انجام آزمایش در مصاحبهای گفت فضای داخلی پگاسوس همانند برخی ابداعات دیوانهوار داستانهای علمی تخیلی نیست و افراد را به یاد مکانی میاندازد که درگذشته بارها دیدهاند و در آن حضور داشتهاند. پیش از آزمایش، لوچیان گفت مشتاق تجربهی شتاب هایپرلوپ و همچنین نظارت بر دمای درون کپسول و سامانهی تهویه است گیگل نیز گفت میخواست دستورالعملهای ایمنی سامانه را درعمل ببیند و دریابد آیا آنها حین آزمایش قادر به برقراری ارتباط با اپراتورها خواهند بود یا خیر. بهگفتهی او، «اگر برای من ایمن نیست، برای هیچکس دیگر نیز ایمنی ندارد.»
گیگل میگوید شتاب پگاسوس به برخاست هواپیما شباهت دارد. این کپسول بهوسیلهی شناوری مغناطیسی بهپیش میرود؛ فناوری مشابهی که قطارهای تندرو ژاپنی آن را بهکار میگیرند. حداکثر سرعت قطار مگلو شانگهای که سریعترین سامانهی حملونقل ریلی تجاری جهان محسوب میشود، در حدود ۴۸۲ کیلومتربرساعت است. البته، پگاسوس به حداکثر سرعت نظری هایپرلوپ (۱۲۲۳ کیلومتربرساعت) نرسید. ویرجین هایپرلوپ پیشبینی میکند که با مسیر کافی میتواند درنهایت به سرعت ۱۰۷۸ کیلومتربرساعت برسد؛ اما رکورد شرکت تاکنون ۳۸۶ کیلومتربرساعت بوده است که در سال ۲۰۱۷ بهدست آمد.
در سال ۲۰۱۳، ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و اسپیس ایکس مقالهی آلفا خود را منتشر و در آن پیشبینی کرد کپسولهای آلومنیومی آیرودینامیکی که مسافر یا محموله حمل میکنند، میتوانند درون تونلهای تقریبا بدون هوا با سرعت ۱۲۲۳ کیلومتربرساعت حرکت کنند. این تونلها را چه برفراز ستونها چه زیر زمین، میتوان بین شهرها یا درون آنها ساخت. ماسک این سامانه را «شیوهی پنجم حملونقل» نامید و استدلال کرد که میتواند نحوهی زندگی، کار، تجارت و مسافرت را دگرگون کند. چشمگیرترین سناریویی که او پیشنهاد داد، سفر از لسآنجلس به سانفرانسیسکو درعرض تنها ۳۰ دقیقه بود. این ایده اکنون توجه مهندسان و سرمایهگذاران سرتاسر جهان را به خود جلب کرده است.
ویرجین هایپرلوپ دراصل بهعنوان هایپرلوپ تکنولوژیز بنیان گذاشته شد و سپس در سال ۲۰۱۶ تامش را به هایپرلوپ وان تغییر داد و بعد ازآنکه به تصاحب ریچارد برانسون درآمد، ویرجین هایپرلوپ وان نامیده شد. این شرکت از ابتدا با دهها میلیون دلار بودجه و چشماندازی جسورانه از سامانههای هایپرلوپ در سرتاسر جهان، قدرتمندانه کارش را آغاز کرد.
ویرجین هایپرلوپ بهتازگی اعلام کرد که درصدد ساخت تاسیساتی ۵۰۰ میلیون دلاری است تا چشماندازش از حملونقل پرسرعت را در ویرجینیای غربی بهپیش ببرد. دولت فدرال آمریکا نیز چندی پیش چارچوپی را برای قانونمندسازی هایپرلوپ آماده کرد و به شرکتهایی نظیر ویرجین هایپرلوپ امید داد که ممکن است درنهایت ساخت سامانهی هایپرلوپی کاربردی و تماماندازه را تسهیل کند.
منتقدان میگویند هایپرلوپ ممکن است ارنظر فنی دستیافتنی باشد؛ اما تا تحقق آن مسیری بسیار طولانی درپیش است. بهگفتهی آنها، هایپرلوپ «چشماندازی خیالپردازانه» است که دستیابی به آن ازنظر مالی ممکن نیست. اما بهنقل از طرفداران، هرچند بهنظر میآید هایپرلوپ سالها با رقابت فاصله دارد، یکی از آن فناوریهای در آستانهی تحقق محسوب میشود. در سال ۲۰۱۷، مدیران ارشد هایپرلوپ اعلام کردند که انتظار دارند تا سال ۲۰۲۰ شاهد فعالیت هایپرلوپ در سرتاسر جهان باشند. این تاریخ سپس به ۲۰۲۱ موکول شد؛ سالی که آنها باور دارند هایپرلوپ سرانجام برای مسافران انسانی آماده خواهد شد.
بهگفتهی کنستانتین ساماراس، دانشیار مهندسی عمران و محیطزیست در دانشگاه کارنگی ملون، هنوز سؤالهای فراوانی دربارهی ایمنی هایپرلوپ وجود دارد که باید پاسخ داده شوند. او میگوید:
وسیلهی حملونقل هایپرلوپ از قطار تندرو بسیار سریعتر حرکت خواهد کرد و ممکن است حتی به سرعت ۱۲۲۳ کیلومتربرساعت برسد. حفظ ایمنی در چنین سرعتهای بالایی بسیار مهم است و تمام فجایع پیشبینینشده باید درون سامانه مهندسی شود. زمینلرزه؟ شکستن تونل خلا؟ قطار بهنوعی بهسرتاسر تونل ضربه میزند؟ در چنین سرعتهای بالایی، این رخدادها خطر را افزایش میدهند و از اینرو ایمنی باید مهمترین اصل باشد.
هیچ دولتی در جهان هنوز قرارداد یا مجوز ساخت سامانهی هایپرلوپ را امضا نکرده است. معلوم نیست هزینهی ساخت این سامانه چقدر خواهد بود؛ اما قطعا میلیاردها دلار باید صرف شود. اسناد مالی درزشده در سال ۲۰۱۶، نشان داد که هایپرلوپ بین ۹ تا ۱۳ میلیارد دلار یا ۸۴ میلیون تا ۱۲۱ میلیون دلار به ازای هر مایل خرج خواهد داشت. این ارقام از هزینهی ساخت قطار تندرو بهنحو چشمگیر بیشتر است. حتی با وجود سرمایهگذاری دولتی، هر شرکت باید میلیونها دلار هزینه کند، مسیرها یا زمینهای وسیع را به تصاحب خود درآورد و مهر تأیید بر فعالیت ایمن هایپرلوپ بزند. بادرنظرگرفتن تمام این موانع، هایپرلوپ هنوز بسیار دور از دسترس بهنظر میآید.
مقالههای مرتبط:
- بورینگ کمپانی حفر دومین تونل زیرزمینی لاس وگاس را بهاتمام رساند
- طرح جاهطلبانه هایپرلوپ عربستان سعودی برای بهبود کیفیت حملونقل
توانایی حفظ خلا در تونلی با طول صدها کیلومتر، چالش بسیار بزرگ دیگر است. هربار یک کپسول به ایستگاه میرسد، باید از سرعتش بکاهد و توقف کند. سپس هوابند باید بسته، تنظیم فشار و دوباره باز شود. دراین میان، کپسول باید پیش از رسیدن کپسول بعدی به ایستگاه از هوابند خارج شود. سرعت این مراحل، فاصلهی بین هر کپسول را تعیین خواهد کرد. علاوهبراین، پیچیدن نیز بهشدت دشوار خواهد بود. بهگفتهی یکی از مهندسان ویرجین هایپرلوپ، کپسول هایپرلوپ برای پیچیدن ۹۰ درجه در سرعت ۹۶۵ کیلومتربرساعت، تقریبا به ۹/۵ کیلومتر فضا نیاز خواهد داشت.
مانع احتمال بعدی، فواصل زمانی بین دو کپسول خواهد بود. هرچه این فواصل بیشتر باشد، کپسولها ظرفیت کمتری خواهد داشت و همین امر میتواند میزان سودمندی سامانهی حملونقل هایپرلوپ را تعیین کند. شرکتها میتوانند با ساخت کپسولهای بزرگتر، این مسئله را جبران کنند؛ اما آنوقت به فولاد قویتر برای تونلهایشان نیاز خواهند داشت تا آنها را با وزن افزودهشده تطبیق دهند و همین امر هزینهها را افزایش میدهد. والدر که سامانههای حملونقل عمومی را در چین و ایالات متحده اجرا کرده است و بهتازگی مدیر سامانهی سیتیبایک در نیویورک بود، میگوید فواصل زمانی در هایپرلوپ عملیاتی تجاری و تماماندازه چند ثانیه خواهد بود؛ درحالیکه این عدد برای اغلب قطارها دو دقیقه یا بیشتر است.