هر روز و هر شب احساس می‌کنید که خیلی خسته‌اید؟ فکر می‌کنید آن‌قدر کار و مسئولیت بر سرتان ریخته است که فرصت استراحت ندارید؟ فکر می‌کنید اگر استراحت کنید، کارهایتان روی هم تلنبار میشود یا عقب می‌افتد؟ شاید حق با شما باشد! اما از طرف دیگر، برای رفع خستگی راهی به‌جز استراحت ندارید. البته از این نکته هم نباید غافل بود که مهم است نحوه و کیفیت این استراحت چطور باشد.
روان‌شناسان معتقد هستند که ۵ روز در ماه باید به خودتان کمی بیشتر استراحت بدهید. البته منظور از استراحت این نیست که به‌طور کامل دست از کار بکشید یا زندگی را به حال خود رها کنید. پس چطور میشود در هر ماه ۵ روز استراحت کرد؟ دراین مطلب می‌خواهیم درباره این موضوع با هم صحبت کنیم. حال ادامه دادن ندارید؟ کافی است چند دقیقه و به اندازه صرف وقت برای مطالعه این مقاله با ما همراه باشید.
چرا این‌قدر خسته می‌شویم؟
برقراری تعادل بین مسئولیت‌هایی مانند کار و مراقبت از خانواده، اغلب باعث میشود که سلامت و رفاه حال خودتان به حاشیه رانده میشود. در نتیجه کمتر استراحت می‌کنید و بیشتر خسته می‌شوید. نمی‌خواهیم با کار کردن مخالفت کنیم و طبیعتاً منظورمان اصلاً این نیست که باید از زیر بار مسئولیت‌های شغلی یا خانوادگی شانه خالی کنید. منظورمان این است که برای تاب و توان ادامه دادن و انجام وظایف و مسئولیت‌هایتان را داشته باشید، باید گاهی کمی استراحت کنید. باید در بین روزهای شلوغ، بعضی وقت‌ها را هم به تجدید قوا اختصاص دهید تا جان تازه بگیرید. طبیعتاً بسیاری از افراد هم تمایل دارند و هم نیاز دارند که گاهی خستگی در کنند و بعد به مسیر پرپیچ‌وخم زندگی ادامه دهند. بیشتر اوقات، دغدغه اصلی افراد این است که نمی‌دانند چطور خستگی در کنند تا مفید و مؤثر واقع شود.
کیسی تلنت، روان‌شناس مرکز کنترل خلق‌وخو و مدیریت اضطراب پث لایت می‌گوید: «جامعه بر این تمرکز کرده است که افراد باید در هر حال ادامه بدهند تا بتوانند وظایف و مسئولیت‌هایی را که در قبال دیگران برعهده گرفته‌اند، با موفقیت به انجام برسانند. با این حال، توجه به این نکته هم مهم است که افراد باید بعضی روزها کمی بیشتر استراحت کنند تا بتوانند بیشتر به خودشان توجه کنند.» در واقع، استراحت گاه به گاه به این معنا است که ما سلامت روانی‌مان را نادیده نمی‌گیریم. استراحت یعنی آگاهانه مکث می‌کنیم تا تجدید قوا کنیم و بتوانیم بهتر از قبل به مسیرمان ادامه بدهیم. به‌ویژه اگر همواره حس می‌کنیم آن‌قدر خسته‌ایم که انگار کوه کنده‌ایم.
چطور خستگی در کنیم؟
اگر اینترنت را زیر و رو کرده باشید، احتمالاً فهرست‌های زیادی دیده‌اید که پیشنهادهایی دارند درباره اینکه چطور خستگی در کنید. احتمالاً در اکثر این فهرست‌ها به شما توصیه کرده‌اند که به دیدار دوست صمیمی‌تان بروید یا یک روز دل به جاده و کوه و طبیعت بزنید. بسیار هم عالی! با این حال، در نظر داشته باشید که این کارها اگر چه لازم است اما کافی نیست. گذشته از این، بهتر است پیش از اینکه از خستگی جان به لب شوید و کارد به استخوانتان برسد، بعضی روزها را از قبل، برای استراحت تعیین کنید. کیسی تلنت که کارشناس این‌طور موضوعات است، توصیه میکند در هر ماه ۵ روز را برای استراحت در نظر بگیرید تا به‌آسانی بتوانید خستگی در کنید و سلامت روانتان را بهبود ببخشید. اما چطور؟ ۵ روز استراحت به توصیه کیسی تلنت از این قرار است:
روز معاشرت
یک روز را به معاشرت اختصاص بدهید. چطور؟ از قبل برنامه‌ریزی کنید و یک روز در ماه با دوستان یا خانواده و عزیزانتان با هم ناهار یا شام بخورید. به همین بهانه، بیشتر با هم صحبت کنید و از حال دل هم خبر بگیرید. مهم این است که برنامه‌ریزی کنید تا چند ساعت از یک روز در هر ماه را در کنار کسانی بگذرانید که بودن‌شان باعث میشود شادی در وجودتان جوانه بزند. اگر دست روزگار به هر دلیلی شما را از امکان دیدار حضوری عزیزانتان محروم کرده است، غمتان نباشد! تماس تصویری بگیرید یا تلفنی صحبت کنید. معاشرت با کسانی که دوستشان دارید، تلنگری است که یادتان می‌اندازد در این دنیای درندشت تنها نیستید. نتایج پژوهشی که حدود ۸۵ سال پیش از سوی پژوهشگران دانشگاهد هاروارد انجام شده و هنوز هم ادامه دارد، نشان می‌دهد که حفظ روابط مثبت و دوست‌داشتنی، دل و جان افراد را شاد میکند و در نهایت، در افزایش طول عمر آدم‌ها مؤثر است.
روز خوش‌خوابی
زیاد کار دارید و مجبورید صبح‌ها زود بیدار شوید، در حالی که چاره‌ای ندارید جز اینکه شب‌ها هم تا دیروقت بیدار بمانید؟ معلوم است که تداوم این روند هم برای سلامتی‌تان ضرر دارد و هم باعث میشود مدام کمبود خواب داشته باشید. با چنین اوضاعی، کاملاً طبیعی است که احساس کنید خسته‌اید و زندگی‌تان کسالت‌بار است. علاوه بر این، اگر بیش از حد بی‌خوابی بکشید، اصلاً بعید نیست که افسردگی بگیرید. چاره کار چیست؟ یک راه‌حل راحت برای رفع مشکل بی‌خوابی این است که دست‌کم یک روز در ماه را طوری برنامه‌ریزی کنید که روز خوش‌خوابی‌تان باشد. برای اینکه یک روز خوش‌خوابی به روال طبیعی کار و زندگی‌تان صدمه نزند و تأثیر منفی بر برنامه‌ریزی‌هایتان نداشته باشد، بهتر است یکی از روزهای تعطیلات پایان هفته را به خوش‌خوابی اختصاص دهید. برای آن روز، زنگ بیدارباش ساعت گوشی را کوک نکنید. صبح یا ظهر، هر وقت دلتان خواست، از خواب بیدار شوید و اگر در طول روز باز هم احساس کردید که کمبود خواب دارید، با خیال راحت بخوابید. اگر کار و زندگی‌تان اجازه می‌دهد، می‌توانید هفته‌ای یک روز از خواب دلخواه لذت ببرید و بیش از ماهی یک‌بار برای خودتان روز خوش‌خوابی در نظر بگیرید.
روز اختصاصی خودتان
اینکه هر روز سر کار می‌روید یا مسئولیت‌های خانواده یا زندگی مستقل بزرگسالی را بر عهده دارید، باعث میشود احساس کنید که وقت شما در اختیار دیگران است و به خودتان تعلق ندارد؟ اگر بتوانید یک روز در ماه را به خودتان اختصاص دهید، وضعیت سلامت روانی‌تان بهتر میشود. اگر برایتان این امکان وجود ندارد که یک روز در ماه را به‌طور کامل از کار و زندگی‌تان جدا باشید و با خودتان خلوت کنید، نگران نباشید! می‌توانید به‌جای چند ساعت متوالی از یک روز، ساعت‌هایی از چند روز در ماه را به خود خودتان اختصاص دهید. غرض این است که ساعاتی از ماه را در خلوت تنهایی خودتان بگذرانید و خودتان را به هر چه که می‌خواهید دعوت کنید. فرقی نمی‌کند لذت تماشای تئاتر به تنهایی باشد یا سرخوشی شام و شیرینی یا آرامش حاصل از توجه به خود و درون‌کاوی و خودمراقبتی.
روز گریز از شبکه‌های اجتماعی
تقریباً همیشه سرتان توی گوشی و کامپیوتر است؟ خانواده شما را به‌خاطر این رفتار سرزنش میکند؟ شما خودتان را سرزنش نکنید و عذاب وجودان نگیرید. یادتان باشد که این روزها، تقریباً وضع همه مردم همین است. با این حال، برای اینکه به سلامت روان خود کمک کنید، توصیه میشود که دست‌کم یک روز از ماه را به نام «روز گریز از شبکه‌های اجتماعی» نام‌گذاری کنید. قطع ارتباط یا به‌بیان واقعی‌تر کاهش ارتباط، به‌ویژه ارتباطاتی که از شبکه‌های اجتماعی پیگیری می‌کنید، می‌تواند زمان و فضایی برای شما فراهم کند تا بتوانید ارتباط عمیق‌تری با خودتان برقرار کنید.
حس می‌کنید بیست و چهار ساعت دوری از شبکه‌های اجتماعی برایتان دشوار است؟ اگر یک شبانه‌روز به‌طور کامل سراغ گوشی نروید، بخشی از کار و زندگی‌تان فلج میشود؟ اگر فکر می‌کنید برایتان مقدور نیست که ۲۴ ساعت مدوام و متوالی گوشی‌تان را کنار بگذارید، سعی کنید روزی چند ساعت این کار را انجام دهید. علاوه بر این، بسیاری از تلفن‌ها به شما اجازه می‌دهند تا محدودیت زمانی برای برنامه‌هایتان تنظیم کنید. روند گریز از شبکه‌های اجتماعی را با محدود کردن تعداد ساعاتی که در برنامه‌هایی مانند اینستاگرام و تیک‌تاک می‌گذرانید، شروع کنید.
روز بدون روتین
تا اینجا چهار مناسبت تازه به تقویم ماهانه‌تان اضافه کردیم. و اما روز پنجم: روز بدون روتین یا روز بدون برنامه! در این روز فقط کافی است خودتان را آزاد و رها بگذارید و به حفظ روتین و روال و برنامه‌های همیشگی‌تان پایبند نباشید. نفسی تازه کنید تا در ادامه و در روزهای آتی بتوانید پرقدرت و پرسرعت به کارها و برنامه‌هایتان برسید.
حال ادامه دادن ندارید؟
کاملاً طبیعی است که سرعت و سبک زندگی این روزها آدم‌ها را خسته و فرسوده و دل‌زده میکند. با این حال، چاره‌ای نداریم جز اینکه ادامه بدهیم. در این مطلب، به پیشنهاد یک کارشناس روانشناسی، به شما توصیه کردیم که دست‌کم ۵ روز از ماه را کمتر به خودتان سخت بگیرید و تجدید قوا کنید. چطور و چه روزهایی؟ در تقویم هر ماه برای خودتان روز معاشرت، روز خوش‌خوابی، روز اختصاصی، روز گریز از شبکه‌های اجتماعی و روز بدون روتین در نظر بگیرید. این ترفند باعث میشود در بین بدوبدوهای مداوم کار و زندگی، نفسی تازه کنید. شما هم روزها و آيین‌های اختصاصی دارید که در هیاهوی زندگی به آن پناه ببرید؟ اگر تمایل دارید، آن‌ها را با ما نیز در میان بگذارید.
