نویسنده: وانگ یو؛ سفیر کبیر جمهوری خلق چین در افغانستان
از روز ۱۷م الی ۲۲ م نوامبر ماه، شی جین پینگ رئیس جمهوری خلق چین با حضور در شش نشست تحت مکانیزم های چندجانبه به شمول کشورهای بریک، سازمان همکاری اقتصادی آسیا و پاسفیک، گروه ۲۰ شش سخنرانی بسیار مهم را ایراد کرد که مشتمل 23 مورد ابتکار، عقیده و تدبیر مهم می باشد. شی جین پینگ نظرداشت به صلح و انشکاف که محوریت اصلی این عصر است موقعیت تاریخی مکانیزم های فوق الذکر در تحولات صد ساله را واضح ساخته و خاطر نشان کرد که باید از راه همبسته گی و همکاری به بردبرد نایل آمد و از طریق چندجانبه گرایی صلح و ثبات جهان را حفظ کرد تا مشترکاً محیط انکشاف همآهنگ ایجاد شود و برای جهانیان رفاه فراهم آورده شود.
با مشارکت فعالانه چین و کوشش های مشترک حاضرین، اسناد مهمی از جمله اعلامیه رهبران، استراتژی شریکان اقتصادی کشورهای بریک در ۲۰۲۵ و چشم انداز پوتراجایای سازمان همکاری اقتصادی آسیا – پاسفیک در ۲۰۴۰ به تصویب و انتشار رسید که بخوبی بیانگر موقف و عقاید چین و عقلانیت و ایده چین می باشد و مورد تحسین و ارزیابی اعلی جامعه جهانی قرار گرفته است.
همبسته گی در مبارزه با کووید ۱۹ و مساعدت کشورها به همدیگر
شی جین پینگ خاطر نشان کرد که همه گیری مریضی ناشی از کووید ۱۹ چالش خطیری محسوب می شود و ضعف مدیریت جهانی را بر ما واقف ساخته است. حال که تأثیر دور دوم و سوم شیوع ویروس کرونا بر کشورها گسترده می شود و سیستم صحی جهانی با چالش های شدید مواجه است، کشورها باید مبارزه با شیوع ویروس کرونا را سرلوحه کار خود قرار دهند و با تطبیق ایده ساخت جامعه بشری با سرنوشت مشترک و کنارگذاشتن یک جانبه گرایی، محافظه کاری و ستمگری، همکاری های جهانی در مقابله با کرونا را طور همه جانبه گسترش دهند و برای حیات و امنیت و سلامت تمام بشریت خدمت بسزایی انجام دهند.
اول، ایجاد فایروال مبارزه جهان با کرونا. کشورها باید در قدم اول شیوع کرونا را بخوبی مهار کنند و در قدم دوم همکاری و مبادلات را افزایش و به دیگر کشورها کمک کنند. درحال حاضر کشورهایی استند که در تولید و توسعه واکسن به دست آوردهایی نایل شده اند. باید از توزیع منابع توسط سازمان جهانی صحت پشتیبانی کرد تا واکسن طور عادلانه توزیع شود. کشور چین از همکاری جهانی در مورد واکسن فعالانه حمایت می کند و در آن مشارکت می نماید. شایان ذکر است که چین در “پلان واکسیناسیون کووید ۱۹” شرکت کرده است. طرف چین به تعهدات خود عمل خواهد کرد و به کشورهای درحال توسعه از جمله افغانستان کمک ها و پشتیبانی ارائه خواهد داد تا مردمان کشورها به واکسن به عنوان یکی از محصولات عمومی دسترس باشند.
دوم، محوریت مردم و همبسته گی در مقابله با چالش جهانی. کشورها باید مردم و حیات مردم را در اولویت قرار دهند، با نهایت نیرو در حفظ حیات و امنیت و سلامت مردم کوشش کنند. باید از سیاسی سازی، بدنام سازی، شانه خالی کردن، فرار از مسئولیت و تخریب تصویر همکاری جهانی در مبارزه با کرونا اجتناب کرد. در ضمن مبارزه با کرونا باید در فقرزدایی بیشتر اقدام کرد و با برقراری روابط مشارکت انکشاف جهانی مبنابر عدالت و توازن منابع را بیشتر در آبادی کشورهای در حال توسعه به کار برد.
سوم، توسعه همه شمول. باید به کشورهای در حال توسعه و مردمان محتاج کمک های ادامه دار ارائه داد تا بر مشکلات ناشی از بحران کرونا فایق شوند. در مرحله قبلی، طرف چین با تطبیق ابتکار مکانیزم گروه ۲۰ با تعویق موقت بازپرداخت وام ۱۳۰ میلیون دالری خود موافقت نموده است و در آینده وام بازپرداخت کشورهایی که واقعاً مشکل دارند به شدت بیشتر به تعویق یا معافیت می اندازد. کشورها باید به نیازمندی های خاص زنان توجه کنند و <<اعلامیه بیجینگ>> و <<کارپایه عمل>> را جامه عمل بپوشانند. طرف چین پیشنهاد کرده است به سال ۲۰۲۵ دور دیگر کنفرانس جهانی زنان تدویر گردد تا امور زنان در دوران پساکرونا پیشبرده شود.
نقش ثبات دهنده چین برای اقتصاد جهانی در شرایط جدید انکشاف
چندی پیش چهاردهمین برنامه پنج ساله چین به تصویب رسید. این فیصله گیری استراتژیکی با نظرداشت به تحولات شرایط خارجی و جهانی شدن اقتصاد بر شرایط انکشاف و مرحله انکشاف چین استوار است و ایده تشکیل وضعیت جدید انکشاف براساس بدنه اصلی گردش داخلی و تقویت متقابل گردش خارجی و داخلی را معلوم ساخته تا بستر محکمی برای توسعه طولانی مدت اقتصاد چین و انکشاف بادوام اقتصاد جهان فراهم شود.
در شرایط جدید انکشاف، اقتصاد چین در مسیر رشد مثبت پیش می رود. در سالهای اخیر مدل انکشاف چین که بازار و منابع آن متکی به خارج بود تغییر کرده است قسمی که اتکاء به تجارت خارجی به شدت کم رنگ شده در حالی که مصرف داخلی به نیروی عمده متحرک رشد اقتصادی مبدل شده است و خوداتکائی و کیفیت انکشاف اقتصاد چین آشکاراً ارتقاء یافته است. این نشان می دهد که تشکیل وضعیت جدید انکشاف جوابگوی نیازمندی چین به تنظیم ساختار اقتصادی و پیشبرد انکشاف با کیفیت می باشد. در حال حاضر واردات چین از سایه بحران کرونا فارغ شده و به سطح مشابه سال گذشته باز گشته است. اقتصاد چین همچنان رو به رشد دوام دار و رشد طولانی مدت می گردد.
در شرایط جدید انکشاف، نیازمندی های بیشتری از سوی بازار چین برای کشورهای مختلف آفریده خواهد شد با توجه به اینکه سرانه تولید ناخالص داخلی چین از ۱۰ هزار دالر تجاوز کرده، نفوس طبقه متوسط این کشور بیش از ۴۰۰ میلیون تن استند و بسیاری از نهادهای بین المللی میزان خرده فروشی چین در سال روان را ۶ تریلیون تخمین می کنند. اشتیاق مردم چین به زندگی خوش نیازمندی های بیشتری به محصولات، تکنولوژی و خدمات متنوع تر و مرغوب تر را از کشورهای مختلف و فرصب بازاری گسترده تر را برای کشورهای مختلف به همراه می آورد.
در شرایط جدید انکشاف، چین فرصت انکشاف را با کشورها به اشتراک خواهد گذاشت. پالیسی درهای باز پالیسی اساسی چین می باشد که هیچ وقت دستخوش تغییر نخواهد شد. درهای چین نه تنها بسته نمی شود بلکه بازتر می شود قسمی که یک سری سیاست ها و اقدامات از جمله اجرای کامل قانون سرمایه گذاری خارجی و مقررات مربوطه، کاهش بیشتر لیست موارد منفی دسترسی سرمایه گذاران خارجی در چین، تسریع ورود به بازار مالی چین اتخاذ می شود. چین با ایجاد اقتصاد باز در سطح بالاتر و محیط بازرگانی بر پایه بازارمحوری، قانونمداری، جهانی شدن تسهیلات بیشتر برای تجار فراهم خواهد آورد.
پایبندی به چندجانبه گرایی و حفظ صلح و ثبات جهان
تاریخ آیینه بشر می باشد. شی جین پینگ خاطر نشان کرد با پایبندی به چندجانبه گرایی و عدالت طلبی پرهیز از جنگ و کشمکش میسر می شود در حالی که یک جانبه گرایی و سلطه جویی باعث ستیز و منازعه هر چه شدیدتر می گردد. کشورها باید با بلند کردن علم همکاری و گشودن درهای خود از چندجانبه گرایی و اصل مشوره، مشارکت و اشتراک گذاری پیروی کنند تا سراسر جهان در دوران پساکرونا به ثبات و انکشاف نائل شود.
اول، باید قاطعانه از مکانیزم تجارت چندجانبه با محوری سازمان تجارت جهانی پشتیبانی کرد تا تجارت و سرمایه گذاری آزاد گسترش یابد و جهانی شدن اقتصاد به طرف درهای باز، فراگیری، منفعت عام، تعادل و بردبرد سوق داده شود.
دوم، باید از عدالت و انصاف بین المللی حفظ کرد و علم چندجانبه گرایی را بلند کرد و از اهداف و اصول مندرج در منشور سازمان ملل متحد، سیستم بین المللی با محوریت سازمان ملل متحد و نظم بین المللی مبنابر قوانین بین المللی را حفاظت کرد. باید با مشوره و مذاکرات اختلافات را حل کرد و با مداخله به امور داخلی و تحریم یک جانبه و دست درازی به قلمرو حاکمیت مخالفت کرد تا محیط انشکاف صلح آمیز و با ثبات ایجاد شود.
سوم، باید از اتصالات بین المللی و منطقوی حمایت کرد. اهمیت اتصالات به حیث زیربنای یک پارچه گی اقتصاد منطقوی و ملتزم انکشاف مشترک جهان در شرایط شیوع مریضی همه گیر برجسته تر می شود. طرف چین مایل است همراه با کشورهای مختلف برای ساخت یک کمربند و یک راه با کیفیت کوشش نماید و برای اتصالات منطقوی بستر پهناوری بسازد و برای اقتصاد جهان نیروی متحرک قوی تری واریز کند.
حفظ پناهگاه مشترک و تقویت همزیستی انسان با طبیعت
شی جین پینگ خاطر نشان کرد گرم شدن کره زمین در سایۀ بحران کرونا متوقف نمی شود و در مقابله با تغییر اقلیمی یک لحظه هم نمی تواند سهل انگاری صورت گیرد. در مورد مسئله حفاظت از محیط زیست طرف چین همواره با ایده جامعه بشری با سرنوشت مشترک آماده گی همکاری با کشورها در مقابله با چالش های محیط و اقلیمی را دارد تا باهم جهان تمیز و زیبا بسازیم و کره آبی رنگ ما را حفظ کنیم.
اول، باید با کوشش های بیشتر به مسئله تغییر اقلیمی برخورد کرد. باید با تطبیق <<پروتوکول پاریس>> و پیروی از اصل مسئولیت مشترک ولی متفاوت به کشورهای در حال توسعه کمک های بیشتری ارائه داده شود. چندی پیش، رئیس جمهوری چین اعلام کرد چین با ارتقاء سهم آن کشور در حفظ محیط زیست سعی می کند به سال ۲۰۳۰ انتشار کربن خود به پیک برسد و به سال ۲۰۶۰ خنثی نمودن کربن کشور تحقق یابد. چین به تعهدات خود عمل خواهد کرد.
دوم، باید استفاده از انرژی تمیز را پیش برد. چین بزرگترین سیستم انرژی تمیز در سراسر جهان را ساخته است و میزان تولید و فروش موترهای با سوخت جدید این کشور برای پنج سال متوالی در مقام اول جهان قرار گرفته است. طبق چهاردهمین برنامه پنج ساله و پیشنهادات برای چشم انداز۲۰۳۵، چین استفاده موثر و امن از انرژی تمیز و کم کربن را پیش خواهد برد تا صنایع انرژی جدید و محیط دوست رشد سریع تری یابد و انکشاف اقتصادی و اجتماعی این کشور به مدل سبز روی آورد.
سوم، باید زیست بوم مبنابر احترام به طبیعت را ساخت. طرف چین فرا می خواند از خرید و فروش حیوانات وحشی کاملاً منع شود و همکاری و مبادلات در حفاظت از حیوانات و گیاهان وحشی تقویت یابد. پانزدهمین نشست امضاکننده گان <<قرارداد تنوعات بیولوژیکی>> به ماه می سال آینده در شهر کون مینگ چین برگزار خواهد شد که امید است برای حفاظت از تنوعات بیولوژیکی جهانی در مدت آینده اهداف تنظیم و اجرا شود.
چین بزرگ ترین کشور در حال توسعه می باشد و هر دو کشور چین و افغانستان شرکای مهم و بهره برنده گان مستقیم مکانیزم چندجانبه بین المللی استند. منفعت کشورهای در حال توسعه همیشه مورد توجه و اعتناء شی جین پینگ بوده است قسمی که ایشان مکرراً در مناسبات چندجانبه و بین المللی بر آن تأکید کرده و در سخنان اخیر خویش نیز مخصوصاً به موضوعات مربوط به کشورهای در حال توسعه اهمیت داده و بیان کرد که باید برای کشورهای در حال توسعه کمک ها و پشتیبانی ارائه داده شود تا آن کشورها بر مشکلات پساکرونا فایق شوند و خوستار تأمین حق و فضای انکشاف کشورهای در حال توسعه و ارتقاء نماینده گی و حق بیان کشورهای درحال توسعه بود.
با پیشبرد طرف چین، <<اعلامیه دوازدهمین نشست سران کشورهای بریک در مسکو>> خواهان برقراری صلح دائمی در افغانستان بود و برای بار دیگر پشتیبانی قاطع از ساخت کشور مستقل، با ثبات، همه شمول، صلح آمیز و آبادان توسط مردم افغان و استقبال از آغاز مذاکرات بین الافغانی را اعلام کرد. همچنین از پروسه صلح مبنابر اصل رهبری و مالکیت افغانان ابراز حمایت ادامه دار کرد. ایده ها و ابتکارات مهم شی جین پینگ مستقیماً به منفعت مردم افغان منجر خواهد شد.
در حال حاضر پروسه صلح افغانستان با فراز و نشیب هایی پیش می رود و در سایه تأثیر بحران کرونا معیشت و انکشاف اقتصادی آن کشور با چالش هایی روبرو است. در برابر تحولات بزرگ و کم نظیری که در صد سال اخیر شکل گرفته و بحران کرونا که تمام جامعه بشری را با مشکلات مواجه ساخته است، چین و افغانستان با همبسته گی و مساعدت به همدیگر در دروه جدید به همکاری های عملی در عرصه های مختلف مبادرت خواهند کرد و با ساخت پروژه عظیم چندجانبه گرایی برای پیشرفت جامعه بشری و تحقق آرزوی بزرگ صلح و انکشاف تمام بشریت کوشش خواهند کرد.