یافته‌های فعالیت کلید گروپ و مؤسسه خدمات انکشاف بشری برای افغانستان در پنج ولایت کشور نشان می‌دهد که مشکلات شورای عالی صلح، بی‌کاری و فساد اداری، فقر از موانع صلح در کشور می‌باشد.
مسئولان کلید گروپ می‌گویند این فعالیت را مشترکاً با مؤسسه خدمات انکشاف بشری برای افغانستان یا (کونتر پارت) در پنج ولایت کشور به شمول کابل، بلخ، کندهار، هرات و ننگرهار انجام داده و نظریات فعالین مدنی در این ولایات را در خصوص فرصت‌ها و چالش‌ها در برابر صلح و همچنان آتش‌بس گذشته پرسیده‌اند.
محمود مبارز مسئول رادیو کلید روز دوشنبه «۲۶ قوس ۱۳۹۷» در نشست مشورتی که در خصوص صلح و آتش‌بس با شرکت نماینده‌گان حکومتی و نهادهای جامعه مدنی در کابل برگزار شده بود گفت که این نظر خواهی را از طریق برگزاری میزهای مدور و جلسات هماهنگی انجام داده اند.
وی گفت که فعالان مدنی در این ولایت در کنار ابراز نظر در خصوص فرصت‌های موجود به برخی از موانع در برابر صلح نیز اشاره کردند.
او افزود:
“یک تعداد از کسانی‌که از نهادهای مدنی در این نشست‌ها با ما شرکت کرده بودند از کم‌رنگ بودن حضور جوانان و زنان در سطح رهبری و تصمیم‌گیر شورای عالی صلح انتقاد داشتند، فساد اداری و افزایش بی‌کاری عوامل و چالش‌های بود که مشکل اساسی فرا راه صلح شمرده می‌شد.”
وی همچنان گفت که نهادهای جامعه مدنی از فعالیت غیر مؤثر شورای عالی صلح، گرفتن معاشات گزاف از سوی این شورا، نبود هماهنگی میان شورای عالی صلح و حکومت نیز انتقاد کرده و در ضمن فقر و منازعات محلی را نیز از مشکلات خواندند که باید به آن توجه صورت گیرد.
آقای مبارز گفت که فعالین جامعه مدنی در این ولایات همچنان در مورد آتش‌بس عید رمضان دیدگاه‌های مثبت و منفی داشته تعدادی از حکومت و شماری هم از طالبان انتقاد داشتند.
پس از ارائه این گزارش طارق آرین سخنگوی شورای امنیت ملی افغانستان از چگونگی تهیه گزارش انتقاد کرده و گفت در این گزارش آمار دقیق وجود نداشته، تعداد مصاحبه شونده‌ها و سن آن‌ها ذکر نگردیده است.
از سوی دیگر خیر محمد نیرو معین و سرپرست وزارت کار امور اجتماعی نیز در این نشست از تلاش‌ها برای رفع بی‌کاری و فرستادن جوانان افغان به خارج از کشور خبر داده و گفت که گفتگوها در این زمینه با عربستان، ترکیه و برخی کشورهای دیگر ادامه دارد.
یافته‌های کلید گروپ در خصوص اخذ نظریات فعالین جامعه مدنی در حالی مطرح می‌گردد که اخیراً تلاش‌ها به سطح ملی و بین‌المللی برای آوردن صلح در افغانستان شدت گرفته است.
محمد نادر نعیم معاون شورای عالی صلح افغانستان در این نشست مشورتی با اشاره به انتقادهای فعالان جامعه مدنی در خصوص کارکرد شورای عالی صلح گفت:
“انتقادها را می‌پذیریم، ولی انتقادهای که بجای باشد، اولین چیزی که باید درست تشریح شود استراتژی بزرگ ملی صلح می‌باشد و شما جایگاه شورای عالی صلح را مشاهده کنید که چه می‌کند ما در بخش اجماع ملی و آگاهی عامه کارهای گسترده را انجام دادیم.”
وی در رابطه به هماهنگی میان شورای عالی صلح و حکومت گفت که آن‌ها در خصوص پروسه صلح نظریات گروه‌های مختلف در کشور را جمع‌آوری و آن‌را با رئیس جمهور شریک ساخته اند.
معاون شورای عالی صلح با اشاره به نگرانی‌ها و مشکلات فرا راه صلح می‌گوید حالا صلح به یک مرحله بهتر رسیده است که زیرا به‌گفته وی طرفین درگیر جنگ به این نتیجه رسیده اند که جنگ برنده نداشته و باید همه مشکلات از راه صلح حل گردد.
