شماری از آگاهان و مردم روز دوشنبه (۱۹ حوت) می‌گویند که در پنج سال حکومت وحدت ملی، سران این حکومت نتوانستند به وعده‌هایی که در آغاز این حکومت داده بودند، عمل کنند؛ بل حتا در به میان آمدن همسویی در پرداختن به مسایل بزرگ ملی، نیز موفق شناخته نمی‌شوند.
به باور این آگاهان و مردم، سران این حکومت، بارها به جای جستجوی راه‌های حل مشکلات در کشور، به جان هم می افتادند.
اشرف غنی بیشتر می‌خواست به تنهایی به مسایل بپردازد و عبدالله عبدالله هم بیشتر همچون یک منتقد حکومت عمل کرد تا یک رییس اجراییه.
هنگامی که در سال ۱۳۹۳، حکومت وحدت ملی به‌کار آغاز کرد، شهروندان کشور برای این حکومت خوشبین بود.
اشرف غنی، در مراسم تحلیف پنج سال گذشته گفته بود: «ما نهایت امیدواریم که پس از این در کشور، سیاست وسیله بی‌ثباتی نه؛ بل وسیله تأمین ثبات دوام‌دار گردد و همین هدف اساسی حکومت ملی ما است.»
اما کارها به همان ساده‌گی‌یی که در گفته‌های رهبران حکومت وحدت ملی بازتاب می‌یافتند، به پیش نرفتند.
آنچه که «تقسیم مساویانه‌قدرت» میان عبدالله و غنی دانسته می‌شد و اساس ایجاد این حکومت را می‌ساخت، بارها دو طرف را به رویارویی‌های لفظی با یک‌دیگر واداشت و حتا باعث شد که آنان، در بسیاری از حالاتی چون پرداختن روند صلح که باید از یک نشانی واحد تصمیم می‌گرفتند، چنین عمل نکنند.
عبدالله عبدالله، رییس اجراییه حکومت وحدت ملی گفته بود:«من گفتم که هر تصمیمی گرفته‌ام، برای ثبات سیاسی بوده است و امروز هم مخالفت ما این مسأله این است که ثبات سیاسی را برهم می‌زند. من کمک کرده نمی‌توانم در آوردن ثبات سیاسی در همین قسمت؛ چون من می‌دانم که چی واقع میشود.»
افزون بر نبود اجماع در برخی از مسایل بزرگ ملی، هم‌نظر نبودن در تشکیل کابینه، که در این پنج‌سال افغانستان را از داشتن یک کابینه کامل به‌دور داشت و وزارت‌خانه‌ها را سرپرستان اداره می‌کردند، و نیز ریشه‌کن نشدن خشونت‌ها در کشور، از دیگر نابسامانی‌های دوره حکومت وحدت ملی بوده‌اند.
افزایش ناامنی‌ها در کشور حتا باعث شدند که افزون بر ولسوالی‌ها، چندین شهر بزرگ همانند کندز، غزنی و فراه نیز چندین بار میان طالبان و نیروهای دولتی دست به دست شوند، و همچنان افغانستان همواره در رده‌های نخست کشورهایی بود که در تولید مواد مخدر و آلوده بودن به فساد، پیشتاز بود.
در ماه دلو سال گذشته، اشرف غنی گفت که تنها در چهارسال حکومت وحدت ملی، تلفات نیروهای دولتی به ۴۵ هزار رسیده است.
وحید پیمان، روزنامه نگار در این باره گفت:«بیشتر تلاش کردند که در واقع هم‌دیدگر را استهلاک بکنند. این در واقع، بزرگ‌ترین ضعف حکومت وحدت ملی افغانستان در طول پنج‌سال در واقع دوره کاری‌اش بوده است.»
مردم بدین باورند که با ایجاد حکومت وحدت ملی، دیگر نه آنان روز خوشی را دیدند و نه خود سران این حکومت!
فرید، باشنده کابل در این باره گفت:«هرکس به کار خودش مصروف بود! دولت به کار خودش مصروف بود! دولت به مردم توجهی نکرده است.»
جاوید، یکی از دکان‌داران شهر کابل در این مورد گفت:« پیش از این خیلی خوب بود. در دوران این‌ها که بیخی کار و بار را این‌ها گُم کردند. اگر حال هم همین جنجال‌ها را کنند، بیخی کار را از این وطن گُم می‌کنند.»
همانند روزهای پیش از ایجاد حکومت وحدت ملی، افغانستان بازهم تنش‌های پسا انتخاباتی را میان دسته‌های اشرف غنی و عبدالله عبدالله گواه شده است. این‌بار دوطرف تا آستانه اعلام حکومت‌های جداگانه نیز پیش رفته‌اند و «ظاهراً نمی‌خواهند» بار دیگر در حکومتی مشترک با هم کار کنند.
