در جریان چهار ماه اخیر ۱۶۱ کودک بی‌جاشده به بهانه ازدواج در ولایت‌های هرات و بادغیس فروخته شده‌اند.
نازدانه که چهار سال دارد، یکی از این کودکان است که هنوزغرق شادی کودکانه و سخت وابسته به خانواده‌اش است، اما بی‌خبر از این که به علت فقر و بدهکاری پدرش، به یک لک افغانی به فروش رسیده‌است.
این کودک یک سال پیش با خانواده‌اش به علت خشکسالی از بادغیس به هرات آمده‌است.
عبدالعزیز پدر نازدانه می‌گوید که برای نجات سه کودک دیگرش مجبور شده‌است تا این دختر چهار ساله‌اش را، به فروش برساند.
او می‌افزاید: «زمانی دختر خودرا فروختم که شب دیگر فرزندانم از گرسنگی می‌مردند. به یک نفر گفتم که یک لک افغانی برایم بده این دختر خودرا برای شان می‌دهم. آن یک لک افغانی را مصرف کردم و خودرا به اینجا ( هرات) رساندم و اکنون هم کودکانم شب‌ها بدون اینکه چیزی بخورند، می‌خوابند.»
پس از نازدانه، نوبت نرگس دختر دونیم سالۀ این خانواده رسیده‌است. پدرش این کودک را نیز به فروش گذاشته و منتظر خریدار است.
هر لحظه امکان دارد که خریدار نازدانه و یا مشتری نرگس به این خانه کوچک بیایند و این دو کودک را از آغوش پدر و مادر و این برادر کوچک شان برای همیشه دور کنند.
سمر مادر نازدانه می‌گوید: «فروختن فرزند بسیار مشکل است، مجبور شدیم تا این دختر خودرا بفروشیم تا کودکان دیگر ما زنده بمانند. از مجبوری و احتیاجی فروختیم. دلم نمی‌شود که دختر خودرا فروختیم و وقتی از پیش ما ببرند دل مان برایش می‌سوزد.»
از سویی هم، الیسون پارکر، مسؤول ارتباطات یونیسف در افغانستان در این باره می‌گوید: «در بادغیس و هرات که بدترین خشکسالی‌ها را دارد، ازدواج‌های زود هنگام در بخش‌هایی از آنها چنیدن سال می‌شود که جریان دارد. اکنون ۸۰ درصد جمعیت این بخش‌ها ازدواج‌های زودهنگام را عملی می‌کنند. اما خشکسالی این وضع را بدتر ساخته‌است و در چهار ماه اخیر در میان بی‌جا شده‌گان داخلی در هرات و بادغیس، گواه بوده‌ایم که ۱۶۱ کودک یک ماهه تا۱۶ساله نامزد شده‌اند، عروسی کرده‌اند و یا به گفتۀ برخی‌ها، فروخته شده‌اند؛ زیرا پدران و مادران شان قرض دار استند.»
عبدالقیوم افغان، رییس کار و امور اجتماعی ولایت هرات به این باور است که خانواده‌های بی‌جا شده به بهانه ازدواج کودکان شیرخوار شان را به فروش می‌رسانند.
او در این باره می‌گوید: «گزارش‌هایی را ما از مردم و ساکنان کمپ‌های بی‌جاشده داریم که اطفال در خوردسالی و حتا شیرخوارگی نامزد کرده اند که به طور غیر مستقیم فروش است، گاهی هم گزارش‌هایی به ما می‌رسد که دست به دست می‌کنند یعنی اطفال را از یک خانواده به خانواده دیگر در بدل پول تسلیم می‌کنند.»
حکومت فروش کودکان و یاهم ازدواج زودهنگام آنان را غیر قانونی می‌دانند.
روشن نیست این کودکان با چه سرنوشت روبه‌رو می‌شوند، زیرا پیش ازاین نگرانی‌هایی از احتمال افتادن کودکان به دست قاچاقبران انسان و استفاده سو از آنان، پخش شده‌اند.
محمد آصف، رحیمی والی هرات می‌گوید: «فروش اطفال بی‌جاشده‌های داخلی که شمار شان چقدر استند و تحت چه شرایطی خرید و فروش صورت گرفته‌است یک عمل جرمی و خلاف قانون است، اگر شما معلومات جدی در اختیار دارید در دسترس ما قرار بدهید تا بیشتر تحقیق کنیم.»
در ماه‌های پسین ده‌ها کودک در میان خانواده‌های بی‌جاشده در هرات خرید و فروش شده‌اند. آنگونه که این خانواده‌ها می‌گویند، کودکان شان پس از این که می‌فروشند به سایر ولایت‌ها و حتی به بیرون از افغانستان انتقال داده می‌شوند. این خانواده‌ها از سرنوشت آن کودکان شان باخبر نیستند و همچنان هنوز مشخص نیست وقتی که این کودکان به دیگر مناطق انتقال داده می‌شوند، با چه سرنوشتی روبه‌رو می‌شوند.